1. Böröta Fondrakö Ho
Böröta
Tuada Ho andre moroi ba Gomo, Mofanö ia ba Gomo itörö Ndrao Safusi (kara
sombuyu) ba lulu Idanö Mola. I’ele miyöu Idanö Mola, alua ia ba nasi. I’osisi
gawu, alua ia ba luaha Gidö. I’uröi idanö Gidö, ofeta ia ba Huno. Toröi ia ba
da’ö ba Lölözarambua. Ba da’ö ilau gowasa adulo manu. Me mofanö niha gowasa,
imane Tuada Ho khö ndra sangai halöwö khönia, ”mi’iaigö wa’erua lala, ba
mifondrondrogo, halawa’ö wamatoumatou ya’ita niha gowasa andrö”. Mangawuli yomo
zangai halöwönia, ba laturaigö khö Tuada Ho, Lamane, ”He Tua, ahölihöli dödöra
gowasa nifaluada ba lamanemane, he awai ya’ia, anuzu dödöda, tanganga nafo
nibidi gaweda Nandrua andrö. Tafaigi durunia, hulö duru mba’e, no aitö’aitö,
börö wondra’andra’a gö mbawi”. Andrö samuza luo samuza ma’ökhö, afökhö bakha
dödö Tuada Ho. Ilau mofanö, ba ihuta zi’onia, 9 (siwa) ngaroto haombi taha. Ba
iso’ösi ana’a da’ö. Itueli danö, I’eleö miyöu nidanö Gidö, irege alaua ia
banasi. Ihene gawu nasi, alua ia ba luaha Idanoi.
I’ila
ba da’ö so goliho wakhe, molangi ba nidanö. Imane tödönia, ”So niha ba lulu
nidanö da’e”. Andrö i’uröini nidanö Idanoi, ofeta ia ba Onowaembo. Falukha ia
khö Tuada Töla Maera. Imane khönia Tuada Töla Maera, ”Ha niha ndra’ugö?”. Itema
li imane, ”Ho, moroi ba Lahemo”. ”Ba hadia dani wa so ndra’ugö ?”, itohugö
wanofu Tuada Töla Maera. Imane. ”He Tua, möi ndra’o manörönörö, na so zahakhö
tödö”. Andrö imane Tuada Töla Maera, ”Lö fatimba !. So khöma mbolo mbenua si lö
mufohufohu ba da’e. Hiza i, so goigoi si lö tola lö’ö öfalua. No teturia ba
tehöngö, ya’ami sabala raya, ya’ami niha sagabölö. Tema fadumaisi khögu ba dalu
golayama andre”. Andrö maoso Duada Ho, ituyu ndrange awö baluse, ilau
famanumanu, ilau molaya ba dalu golayama. Ba fazawözawö ia 9 (siwa) mboto mbubu
nomo hada ba Nonowaembo. Ba ibali’ö zawözawönia, sakali famaröga, ifalisi mbagi
nohi, ha sambözi. Aekhu ia tou ba danö, ba aekhu göi tou hogu nohi. Imane Tuada
Töla Maera, ”Lau, faduhu dödögu wa niha sabölö ami moroi raya. Sambalö tö no
abu sibai dödöma ba mbanua andre. So Zökha Ndru’u samaka sinanöma. Hewisa lala
wama’ala”. Andrö imane Tuada Ho, ”Lö sala da’ö Tua, Möido uhalö öda zökha da’ö
! Akha lahönagö,lafutuge wondra’ana ( bowoa sebua ),fondrino göda zökha andrö”.
Ilau mofanö tuada Ho,I’o’ereini zökha no mege. Balö aboto lölö nafo, bano
mangawuli ia yomo. No isalogoi zökha sahuwa. Andrö omuso sibai dödö Tuada Töla
Maera. Ya’ia sa’ae wa ifaluagö. Ihalö umönönia Tuada Ho ba khö nononia alawe,
sotoi Sa’usö Lama, Talifusönia ndra Tuada Gea.
Samuza
luo samuza ma’ökhö tumbu ndraono khö gaweda Za’usö Lama darua ira Tuada Ho, ono
sila’I simatua, ya’ia Laoya Ana’a. Meno ebuabua khönia Laoya Ana’a, lalau
famaimai, fabiri mbu manu bagawu Idanoi, ira sibayania Gea. Balö irai lakalaisi
ia, andrö lamanemane ira sibayania Gea, ” He Laoya, harumani ndra’ugö. Lö irai
makalaisi. Ha sambalö kala ndra’aga öbe’e. Na mahöndrögö ndra’ugö ba nidanö
andre, ba lö sangilangila ya’ugö. Ha ya’ugö nono namau ! ”
Andrö
mangawuli ia yomo, ifalukhaisi amania Ho imane, “ Hadia ha yaoyao andre nonou ?
No lawa’ö khögu ira sibayagu Gea, mahöndrögö ndra’ugö ba nidanö andre, ba lö
sangila yau’gö. Ha ya’ugö nono namau ! Andrö imane Tuada Ho, “ Tenga haya’ugö
onogu ! 4 ( daöfa) dalifusöu sagabölö ba Lahemo ya’ia Faruwu, Halawa, Gulö ba
Toto Jona ( Ndraha-Ira Alawe ).
Andrö
samuza ma’ökhö. Tuada Ho i’ohe nononia Laoya ana’a, ifalukhaisi khö dalifusönia
si daöfa si so ba Lahemo. Meno irugi Lahemo, ba lö faduhu dödö ndraononia
sidaöfa, wa so nasa Amara Ho. Lawalinga nomate sa’ae, melö manö duriania. Börö
metohere Duada Ho ba mbalö newali, muhede ia 3 (tölu) kali, imane ” He Nandrua,
hadia so’öyomo andrö! ”. Lö latematema. Andrö imane Tuada Ho. Ba na lö faduhu
dödömi, so ndruri ana’a niröigu ba mbalö mbuatö ba gambölö”. Andrö maoso
Faruwu, ifaigi na duhu. So ndruri no mege. I’oroma’ö khö ninania Nandrua, imane
” He nagu, ya’e wö ndruri niwa’ö zatua andrö”.
Imane ninania Nandrua, He nogu be’e khönia la da’iko’e. U’ila sa dania,
na amau da’ö!”. Ibe’e ndruri no mege Faruwu khö Ho. Iko’e Tuada Ho, ba imane
inania Nandrua, “ He onogu, ya’ami amau da’ö”. Itohugö Tuada Ho. Imane khö
nononia Halawa, “ ae’e ba narö dambua, faigi ndriwa sino mubalo. Suhai da’ö, so
gana’a niröigu !”. Ifalua Halawa, wosuhai ndriwa. Sindruhu waso gana’a ba dalu
ndriwa. Itohugö zui Tuada Ho, imane khö Gulö, “ Suhai dandro mbubu. So gana’a
niröigu bada’ö !” ifalua Gulö isuhai dandro mbumbu. Sindruhu waso gana’a.
Itohugö zui Tuada Ho imane khö nononia alawe Totoa Jona, bokai warikhi nawu
tanö furi. So gana’a niröigu ba da’ö. Safasa zaeru dalinga, ba sambua mbala
högö. Ifalua Totoa Zona wobokai warikhi nawu tanö furi. Sindruhu waso gana’a
niröi namania Ho.
Meno
faduhu dödöra fefu, waso gondröita namara,awena möi ira tou ba dalu golayama,
lafatagui namara ba la’ohe yomo. Imane Tuada Ho, awena möido yomo, ae mihalö
khögu binu sambua zamösa”. Awena lafaluagö wolohe namara yomo. Ba awena lafalua
gowasa sebua. Ba da’ö iforoma’ö nononia Laoya Ana’a no mege khö ndraononia
sidaöfa, wa ya’ira sifatalifusö. Ba da’ö wa ifalua wamasindro Fondrakö
siso ba Lahemo irugi ma’ökhö andre.
Itete
aefa da’ö ba latohugö sa’ae wondrakö iraono sidaöfa ya’ia da’ö Waruwu, Halawa,
Gulö ba Ono Zona ( Ndraha ) ba Ndrekha. Itete aefa da’ö lafalua göi wondrakö
molo’ö zisambua tanömö, nga’ötö Gulö ifalua ba Akhe Laue, nga’ötö Zona ifalua
wondrakö ba Nidanö Nadu, Waruwu ifalua ba Dete Hösi ulu Gidö ba Halawa ifalua
khönia ba Mberua.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar